TẮM THUỐC (PHẦN 2)

TẮM THUỐC (PHẦN 2)

3. Cơ chế tác dụng:

Tắm thuốc tuy thuộc phương pháp điều trị bên ngoài, nhưng lại có thể đạt được hiệu quả điều trị bên trong. Đông y cho rằng, cơ thể con người là một chỉnh thể, tuy trong ngoài có khác nhau, nhưng do tồn tại trong mối liên hệ đặc thù “kinh lạc”, nối liền các mô, các cơ quan bên ngoài và tạng phủ bên trong, đồng thời thông qua kinh lạc khí huyết để điều chỉnh được sự mất thăng bằng của âm và dương trong tạng phủ, đạt được hiệu quả tự bản thân điều chỉnh và nâng cao khả năng phòng chống bệnh tật của cơ thể. Do đó tắm thuốc tuy điều trị bên ngoài thực ra lại là điều trị bên trong.

3.1. Hiệu quả của thuốc:

Liệu pháp tắm thuốc chủ yếu được quyết định ở hiệu quả của thuốc. Thành phần có hiệu quả của thuốc thông qua sự tiếp xúc rộng rãi với da, ngâm tẩm mà thấm qua biểu bì, được da hấp thu vào trong cơ thể. Vì 90% da là mô liên kết của rất nhiều mạch máu, tuần hoàn máu linh hoạt có thể nhanh chóng chuyển thành phần có hiệu quả của thuốc đến các vị trí trong cơ thể. Đồng thời, trong quá trình tắm thuốc, thành phần có hiệu quả có tính phát huy của thuốc còn có thể thông qua mạng lưới của rất nhiều mạch máu li ti trên niêm mạc khoang mũi đi vào trong máu.

Trải qua quá trình bào chế và đun nấu các hoạt chất có tác dụng chữa bệnh trong dược liệu sẽ hoà tan vào nước hoặc tỏa ra theo hơi nước tác động trực tiếp lên da và niêm mạc hoặc ngấm vào trong cơ thể mà phát huy tác dụng chữa bệnh. Tác động trực tiếp bên ngoài của dịch thuốc thường được ứng dụng cho các bệnh lý ngoài da, bệnh vùng hậu môn, bộ phận sinh dục ngoài, bệnh mắt, các thương tổn phần mềm do sang chấn, tiêu viêm, giảm đau, chống phù nề, chống ngứa…; hoạt chất ngấm vào cơ thể theo hai con đường: ngấm qua niêm mạc mũi miệng do hít hơi thuốc và thẩm thấu qua da. Tác động bên trong chủ yếu được ứng dụng cho các bệnh lý nội khoa. Tuy nhiên, cả hai con đường tác động bên ngoài và tác động bên trong ít khi thực hiện riêng rẽ mà thường hiệp đồng tương hỗ với nhau.

Nghiên cứu cho thấy, thành phần loại polysaccharide chứa trong thuốc Đông y còn có tác dụng tăng cường miễn dịch, chất glycoside có thể chống viêm và điều tiết miễn dịch, loại alkaloid thì biểu hiện là có tác dụng chống viêm và ức chế miễn dịch. Do thuốc Đông y có tác dụng điều trị 2 hướng, cho nên thông qua tắm thuốc không chỉ tăng cường chức năng miễn dịch, mà còn có thể khiến chức năng miễn dịch quá cao hạ xuống mức bình thường.

3.2. Nhiệt độ kích thích thích hợp và kích thích cơ giới của nước:

Trong quá trình tắm thuốc, nhiệt độ của nước khá cao có thể khiến các mao mạch của cơ thể trương phồng ra, tuần hoàn máu nhanh hơn, nâng cao sự chuyển hóa của cơ thể. Và biểu hiện kích thích cơ giới của nước là sự tăng cường vận động hô hấp và chuyển hóa của thể khí. Khi ngâm tắm, dùng áp lực thích hợp của nước đè lên mạch máu và ống lympho ở bề mặt cơ thể, có thể khiến lượng thể dịch hồi lưu tăng lên, dẫn đến sự tái phân phối của nước, cho đến tác dụng điều chỉnh sự chuyển hóa ở cục bộ. Ngoài ra, khi tắm xối, sự tác động mạnh của dòng nước vào cơ thể có tác dụng giống như xoa bóp, thông qua tác dụng phản xạ của thần kinh, thể dịch của cơ thể, cải thiện chức năng của các mô.

Ngoài ra, theo quan niệm của Đông y, dịch thuốc còn tác động lên các huyệt vị châm cứu phối hợp với các động tác xoa bóp khi ngâm sẽ giúp cho cơ thể điều chỉnh cân bằng âm dương, phục hồi công năng các tạng phủ và làm lưu thông huyết mạch.